Đây là những văn bản rất quan trọng cụ thể hóa Điều lệ Đảng, tạo cơ sở để tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong Đảng và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng... Phát huy vai trò là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng giữa hai kỳ Đại hội; chịu trách nhiệm trước toàn Đảng, toàn dân và toàn quân về tình hình mọi mặt của Đảng và của đất nước, Ban Chấp hành Trung ương tiếp tục khẳng định trách nhiệm và quyền hạn của mình về những vấn đề lớn và quan trọng của đất nước, của Đảng và Nhà nước, bao gồm: Quyết định những vấn đề về chiến lược và chủ trương, chính sách lớn về kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước 5 năm và hằng năm; nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại; công tác xây dựng Đảng, công tác quần chúng, nhằm thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng; những chủ trương, quan điểm chỉ đạo phát huy dân chủ, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và xã hội; chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước; định hướng lớn về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa...
So với khóa XI, Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa này đã được sửa đổi, bổ sung một số điểm mới, cụ thể về trách nhiệm, quyền hạn của Ban Chấp hành Trung ương, của Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương; trách nhiệm, quyền hạn của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Tổng Bí thư, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư... Đặc biệt, Quy chế lần này bổ sung thêm nhiều điểm mới quan trọng về trách nhiệm và quyền hạn của Bộ Chính trị về định hướng, quan điểm, mục tiêu và một số giải pháp lớn về phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu bức thiết của cuộc sống trên một số lĩnh vực cụ thể. Đồng thời bổ sung một số điểm mới về việc chuẩn bị tiến hành Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương, Hội nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư; lãnh đạo, chỉ đạo đối với cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; chế độ sơ kết, tổng kết, tự phê bình và phê bình, chế độ đi công tác cơ sở...
Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khoá này cũng đã kế thừa về cơ bản nội dung Quy chế làm việc của Ủy ban Kiểm tra Trung ương khoá XI; đồng thời sửa đổi, bổ sung một số điểm về trách nhiệm, quyền hạn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trong đó có việc kiểm tra, giám sát về kê khai tài sản của cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý; bổ sung nội dung mới về quan hệ công tác với các ban đảng, ban cán sự đảng, đảng đoàn các cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và các ban chỉ đạo của Trung ương.
Phát biểu bế mạc Hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, thực hiện tốt các quy chế này sẽ góp phần phát huy tốt hơn nữa dân chủ trong sinh hoạt của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, đồng thời giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong Đảng; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ tập thể lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu; nâng cao chất lượng và hiệu quả lãnh đạo của Đảng; phát huy vai trò, tính chủ động, sáng tạo của các tổ chức trong hệ thống chính trị; tăng cường sức mạnh tập thể, sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội.
Cũng tại Hội nghị lần này, Ban Chấp hành Trung ương đã thống nhất ban hành Quy định thi hành Điều lệ Đảng, Quy định về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Hội nghị đã thảo luận và thống nhất cao với các tờ trình và dự thảo quy định của Bộ Chính trị, đóng góp nhiều ý kiến quan trọng, cụ thể và góp ý kiến trực tiếp vào các dự thảo quy định, nhất là những nội dung mà qua thực tiễn thi hành còn có những vướng mắc, bất cập.
Trung ương đã thống nhất việc bổ sung, hướng dẫn cụ thể, rõ hơn về các vấn đề như: về thẩm quyền thi hành kỷ luật của chi bộ; về sinh hoạt định kỳ của đảng bộ cơ sở và chi bộ; về thời gian dự bị của đảng viên để tính tuổi đảng; về phân cấp trong xem xét, giải quyết khiếu nại; về điều kiện chỉ định đảng viên ngoài đảng bộ tham gia cấp uỷ; về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ bộ phận; về hình thức khen thưởng trong đảng, về công tác kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng, về nhiệm vụ của uỷ ban kiểm tra các cấp; về thi hành kỷ luật và biểu quyết kỷ luật, về khiếu nại kỷ luật đảng...
Ban Chấp hành Trung ương giao cho các cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp, căn cứ các quy định để tổ chức nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc; giao cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo các cơ quan chuyên trách tham mưu giúp việc nghiên cứu để hướng dẫn những vấn đề thuộc về phương pháp, quy trình, thủ tục và nghiệp vụ để cụ thể hoá các quy định, phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn hiện nay./.
Hiền Hòa